Homovis is hot
Vrouwtjes vissen van de soort Poecilia mexicana blijken sommige mannetjes aantrekkelijker te vinden nadat ze deze hebben zien ‘flirten’ met andere mannen.
Hoewel homoseksueel gedrag in veel takken het dierenrijk wordt waargenomen blijft het een evolutionair raadsel omdat het de reproductieve fitness van het mannetje vermindert. Aangezien deze vorm van seksualiteit geen nageslacht oplevert zou je ervan uit kunnen gaan dat dit uiteindelijk tot uitsterven zal leiden en dat het gedrag daarom op termijn waarschijnlijk zal verdwijnen. Bij de meeste diersoorten is het echter zo dat mannetjes die homoseksueel gedrag vertonen ook met vrouwtjes paren. Misschien heeft van twee walletjes eten toch zo zijn voordelen? In het kader van ‘zien eten doet eten’ onderzocht wetenschapper David Bierbach samen met zijn collega’s van de Universiteit van Frankfurt of dit principe ook geldt voor seks.
Bierbach teste de theorie uit op tropische vissen (Poecilia mexicana), een soort tandkarpers ook wel bekend als ‘mollies’ onder de aquarium liefhebbers. Vrouwelijke tandkarpers vallen vooral op het macho type; groot, opvallend en kleurrijk. Deze mannen hebben dan ook de meeste seks terwijl de wat minder flitsende exemplaren vanaf de zijlijn toekijken. Maar het gaat de vrouwtjes niet alleen om het uiterlijk; ze laten zich bij hun partnerkeuze ook beïnvloeden door sociale informatie. Als ze een mannetje zien paren met een ander vrouwtje vinden ze hem ineens een stuk aantrekkelijker. Herkenbaar? Dit verschijnsel heet ‘mate choice copying’. Het maakt hierbij niet uit of dit vrouwtje ook van dezelfde soort is, wat suggereert dat paargedrag an sich de belangrijkste factor is.
Vissenporno
De onderzoekers lieten de vrouwtjes filmpjes bekijken met verschillende scenarios: mannelijke vissen die gewoon rondzwommen, beelden van een parend mannetje en vrouwtje en beelden van twee mannelijke vissen die seksuele handelingen bij elkaar verrichten. De onderzoekers toonde verder aan dat de vissen in staat zijn om onderscheid te maken tussen mannelijke en vrouwelijke vissen in de film en dus tussen de verschillende vormen van seks.
De vrouwtjes bleken de meeste voorkeur te geven aan de de grote kleurrijke mannetjes. Daarnaast bleek echter ook dat ze meer geïnteresseerd raakten in de kleinere en minder sprankelende mannetjes wanneer deze seks hadden, ongeacht of dit met een vrouwtje of een ander mannetje was. Ze bleven dan vlak naast het mannetje op het videoscherm zwemmen om aan te geven dat ze er ook wel zin in hadden. Meer seks dus voor deze meterosexuele mollies.
Homoseksualiteit en evolutie
Paargedrag zegt niet alleen iets over de bereidheid van een mannetje maar ook over zijn fysieke kwaliteiten, aangezien het veel energie kost. Door de herarchie zijn het voornamelijk de grote sterke mannetjes die aan bod komen. Voor de minder populaire mannetjes, die anders weinig toegang hebben tot vrouwtjes, kan homoseksueel gedrag een alternatieve voortplanting strategie vormen. Door homoseksueel gedrag te vertonen vallen ze meer in de smaak bij de vrouwen, hiermee vergroten ze hun kans op een paring en op nakomelingen.
Volgens de auteurs kan dit mechanisme een verklaring zijn voor het biseksueel gedrag dat wordt waargenomen bij sommige groepsdieren. Of het tevens verklaart waarom homosexualieteit de evulotie heeft doorstaan is nog maar de vraag. Het is lastig om op basis van een experiment met vissen uitspraken te doen over andere diersoorten.
De grotvissen zijn overigens niet de enige vissen die homoseksueel gedrag vertonen. Er zijn minstens vijftien andere soorten waarbij dit gedrag is waargenomen. Het is echter niet duidelijk of dit gedrag bij deze vissen ook vrouwtjes aantrekt
Er zijn daarnaast een aantal diersoorten die exclusief homosexueel gedrag vertonen en dus geen seks hebben met het andere geslacht. Dit geldt bijvoorbeeld voor enkele vogelsoorten, schapen en natuurlijk de mens. Hiervoor gaat de theorie van Bierbach sowieso niet op.
Bronnen:
- David Bierbach e.a., Homosexual behaviour increases male attractiveness to females
Biology Letters 2013 volume 9, no. 1. DOI: 10.1098/rsbl.2012.1038 - Michael Tobler e.a., Homosexual behaviour in a cavernicolous fish, Poecilia mexicana (Poeciliidae, Teleostei) Zeitschrift für Fischkunde Band 7 Heft 2 (15 sept. 2005)
